Ó Cionnfhaolaidh, Mícheál
Tue, 11/29/2011 - 15:40 | by Eoghan
Mícheál Ó Cionnfhaolaidh (le caoinchead Chnuasach Bhéaloideas Éireann, An Coláiste Ollscoile, BÁC)
Comhlánaíodh foirm eolais phearsanta (‘Personalbogen’) do gach cainteoir ag seisiúin taifeadta Scéim Doegen 1928-31. Is as na foirmeacha sin go príomha atá an t-eolas seo thíos bainte.
Grianghraif
Mícheál Ó Cionnfhaolaidh (le caoinchead Chnuasach Bhéaloideas Éireann, An Coláiste Ollscoile, BÁC)
Nóta beathaisnéise
Ó Cionnfhaolaidh (Ó Cionnfhaola, Kenneally, Kinnelley), Mícheál (Míhál, Michael) (1887-1956): Sa Pháirc ar Chnocán an Phaoraigh i bparóiste na Rinne, contae Phort Láirge, a rugadh é ar an 26 Feabhra 1887. Is ansin a bhí sé le linn dhaonáireamh 1901 [http://www.census.nationalarchives.ie/reels/nai001246857/]. Ba iascaire é a athair Dónall agus ba í Siobhán Carey a mháthair. Ba é Mícheál an t-aon duine amháin clainne acu. Ba mhúinteoir é, post a thug go contae Luimnigh é ar feadh trí bliana (1908-11). Is i gCaisleán Uí Chonaill, contae Luimnigh a bhí sé lonnaithe i rith dhaonáireamh 1911 [http://www.census.nationalarchives.ie/reels/nai002739693/]. Ina dhiaidh sin bhog sé go Baile Átha Í, contae Chill Dara, ar feadh trí bliana eile, agus go cathair Phort Láirge ar feadh bliana sular fhill sé ar an Rinn. Bhí dlúthbhaint aige le Coláiste na Rinne, ag teagasc sna cúrsaí samhraidh ann idir 1912 agus 1952. Toghadh ina bhall den choiste stiúrtha é chomh maith i 1915. Ceapadh ina mhúinteoir i Scoil na Leanbh sa Rinn é nuair a bunaíodh í i 1919. Bhí sé ina bhall de Shinn Féin agus d'Arm na Poblachta in iarthar Phort Láirge. Phós sé Bríd Ní Nuanáin as Baile na nGall. Bhí beirt iníonacha agus ochtar mac acu. Foilsíodh an chéad leabhar leis i 1922, agus scríobh sé neart leabhar scoile, beathaisnéisí agus cnuasaigh scéalta ina dhiaidh sin. Fuair Mícheál bás ar an 18 Lúnasa 1956. Don ábhar béaloidis a bailíodh uaidh féach Risteárd de hAe, Clár Litridheacht na Nua-Ghaedhilge (BÁC, 1938-40), innéacs. Tá ábhar a bailíodh uaidh ar fáil i gCnuasach Bhéaloideas Éireann (COBÁC) chomh maith. Tá cuid mhaith eolais faoi Mhícheál Ó Cionnfhaolaidh cruinnithe ar an suíomh Ainm.ie ag http://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=496. Tá breis eolais beathaisnéise ar fáil i bpíosa a scríobh a mhac Dónall faoi in An Linn Bhuí 4 (2000), agus san alt 'Mícheál Ó Cionnfhaolaidh' a scríobh Muiris Budhlaeir in An Linn Bhuí 9 (2005).
Foirm Eolais Phearsanta ('Personalbogen')
Comhlánaíodh foirm eolais phearsanta (‘Personalbogen’) do gach cainteoir ag seisiúin taifeadta Scéim Doegen 1928-31. Is as na foirmeacha sin go príomha atá an t-eolas seo thíos bainte. | Gnéas | Fireann |
|---|---|
| Foirm(eacha) Personalbogen a bhaineann leis an gcainteoir seo (Tagairt Leabharlann an RIA) | Doegen P-B/15, Doegen P-B/16 |
| Ceirníní a bhaineann leis an gcainteoir seo | LA 1045, LA 1046 |
| Teidil na rianta a bhaineann leis an gcainteoir seo | An mac scaiptheach - Mícheál Ó Cionnfhaolaidh Uimhreacha - Mícheál Ó Cionnfhaolaidh Mallacht na saor chloch - Mícheál Ó Cionnfhaolaidh |
| Rian(ta) a bhaineann leis an gcainteoir seo (Leagan Úsáideora) | LA_1045d1, LA_1045d2, LA_1046d1 |
| Céadainm (Canónta) | Mícheál |
| Sloinne (Canónta) | Ó Cionnfhaolaidh |
| Leagan(acha) eile den chéadainm | Míhál |
| Leagan(acha) eile den sloinne |
|
| Contae dúchais | Co. Phort Láirge |
| Seoladh | An Rinn, Co. Phort Láirge |
| Aois | 40 |
| Dáta breithe | Níl faisnéis ar fáil. |
| Áit bhreithe | An Rinn, Co. Phort Láirge |
| Baile mór is gaire don áit bhreithe | Dún Garbháin, Co. Phort Láirge |
| Áit(eanna) ina raibh cónaí air/uirthi ó aois 0-6 | An Rinn, Co. Phort Láirge |
| Áit(eanna) ina raibh cónaí air/uirthi ó aois 7-20 | An Rinn, Co. Phort Láirge |
| Áit(eanna) ina raibh cónaí air/uirthi ó aois 20 | 3 bliana i gCo. Luimnigh; 3 bliana i gCo. Chill Dara; bliain i gcathair Phort Láirge; an chuid eile sa Rinn, Co. Phort Láirge. |
| Oideachas | Bunscoil agus Coláiste na Rinne, Co. Phort Láirge |
| Áit dúchais an athar | An Rinn, Co. Phort Láirge |
| Áit dúchais na máthar | An Rinn, Co. Phort Láirge |
| Slí bheatha an athar | Iascaire agus feirmeoir |
| Náisiúntacht | Éireannach |
| Máthairtheanga | Gaeilge |
| Teangacha eile seachas an Ghaeilge | Béarla |
| In ann léamh? | Tá (Gaeilge agus Béarla) |
| In ann scríobh? | Tá (Gaeilge agus Béarla) |
| In ann uirlis cheoil a sheinnt? | Níl |
| In ann ceol de chineál nua-aimseartha Eorpach a chanadh/sheinnt? | Níl |
| Reiligiún | Caitliceach |
| Slí bheatha | Múinteoir |
| Ainmneacha ar an bhfoirm (e.g. baill d'fhochoiste an RIA) | Tadhg Ó Donnchadha, Wilhelm Doegen, Tomás Ó Rathile |
| Ráitis mar gheall ar urlabhra an chainteora srl. | "h/ka mit w[eich] klirrend[em] vibrat dunkl[em] Einschlag. Nasalisierte Laute. stimmlose Kehlaute." (Wilhelm Doegen) |
